BANPALEN Amsterdam en Amstelveen, grenspalen, rooipalen, kompalen

Op de door stadsbeeldhouwer Anthonie Ziesenis ontworpen kroon, het wapen en de tekst van de banpaal van Sloten is recentelijk nieuw bladgoud aangebracht, Foto 16-10-2012

Bovenstukje van de Banpaal Geuzenbos aan de Spaarndammerdijk ( 1624 )

Banpaal  Sloten ( 1794 )

Banpaal Amsteldijk (1625) Vlak ten Zuidwesten hiervan lag buitenplaats Tulpenburgh waar Spinoza aanvankelijk verbleef na zijn verbanning uit Amsterdam:

Buitenplaatsen aan de Amstel

Een banpaal gaf het rechtsgebied van de stad Amsterdam aan. Wie uit de stad was verbannen, mocht niet voorbij de banpaal zich bevinden. De banpalen stonden op een afstand van een oude Duitse mijl, dat is 7407 meter van de Amsterdamse bebouwde kom. In de 17e eeuw was dat de Dam.

Een grenspaal is een paal die de grens van een gebied (land, provincie, gemeente of eigendom) aangeeft. Grenspalen worden meestal geplaatst op het punt waar de grens een knik maakt. Van oudsher is vanuit een grenspaal de volgende grenspaal al te zien, hoewel dat tegenwoordig niet altijd meer het geval is.

Een banpaal is een stenen paal die de grens van de banne (het rechtsgebied) van een stad aangaf. Banpalen markeren daarmee tevens de stadsgrenzen. Als men destijds verbannen werd uit Amsterdam, gaf deze paal aan tot aan welk punt je gedurende een bepaalde tijd de stad mocht benaderen. Amsterdam heeft waarschijnlijk ooit zes banpalen gehad. Er zijn er nu nog drie op hun originele plek te bekijken. De andere moeten gestaan hebben voor Landsmeer, de Spaarndammerdijk of Haarlemmerdijk en de Diemerdijk. Op de foto boven van de Spaarndammerdijk is sprake van een niet originele terugplaatsings locatie. Lees meer op Monumenten.nl

Een kompaal is een paal die de bebouwde kom van een plaats aangeeft, waardoor het mogelijk is om in bebouwde gebieden andere regels te laten gelden dan daarbuiten.

Een rooipaal is een paal op een grenslijn.